خداوند بیش از ۳۲۰۰ نوع کرم خاکی آفریده است که دو نوع آن با مابقی تفاوت دارد، مابقی با تولید مثل سالی یک بار، مبادرت به شخم زدن و جابجایی خاک می‏کنند و لیکن دو نوع دیگر با ویژگی خاصی نجات دهنده محیط زیست انسان‏ها و تامین کننده غذای سالم آنها هستند، یکی از این دو نوع کرم، کرم خاکی آیزینیا فوتیدا EiseniaFoetida است که در زبان فارسی به کرم قرمز خاکی حلقوی بارانی و در سطح بین‏المللی به کرم قرمز کالیفرنیاییRed Worm California معروف است. 

 این کرم با تولید مثل هر هفته، با ویژگی داشتن ۷۰ درصد پروتئین در مقایسه با ۲۲ درصد پروتئین گوشت قرمز یعنی بیش از سه برابر و همچنین دارای امگا ۳ یکی از مخلوقات نادر خداوند از لحاظ مواد غذایی می‌باشد.

علاوه بر این فضولات این کرم کودی بنام کرمی کمپوست با خواص منحصر بفردی است که در ادامه خواص آن ارائه خواهد شد. این کرم در سال ۱۹۴۲ میلادی شناسایی شده است و از سال ۱۹۷۹ میلادی با آن کسب و کار می‏شود.

مشخصات فیزیکی:

 انواع محیط‌های پرورش عبارتند از:

1.      پرورش با استفاده از فاضلاب شهری
2.      پرورش با مواد آلی گیاهی
3.      پرورش به وسیله زباله
4.      پرورش به وسیله فضولات حیوانی

5.      سایر محیط‌های کشت

تغذیه خوراک کرم:

همه نوع زباله‌تر شهری و فضولات حیوانی بجز مواد سنگی،‌ شیشه‏ای،‌ پلاستیکی، فلزی و گوشتی، غذای این کرم می‏باشد. به همین دلیل اسم دیگر این کرم، کرم آشغال‏خوار است. در ایران هر شهروند ایرانی روزی ۸۵۰ گرم و هر روستایی روزی ۳۵۰ گرم زباله تولید می‏کند که ۷۰ درصد آن خوراک این کرم می‏باشد. این کرم حداقل معادل وزن خود در روز غذا می‏خورد و ۶۰ درصد آن به کود تبدیل می‏شود و مابقی غذای خورده شده برای تکثیر و افزایش وزن و تعداد کرم مصرف می‏شود.

قابل ذکر است،  در عالم طبیعت برای تولید ۵/۲ سانتیمتر کود کرمی کمپوست از زباله بشر به ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ سال زمان نیاز است و از طریق این کرم این مدت به ۵ سال کاهش پیدا می‏کند.  

در ایران تبدیل زباله به کود کرمی‌کمپوست توسط چند شهرداری از جمله شهرداری‏های شیراز، رشت، مشهد، تبریز و … به صورت متمرکز در حال انجام است.

مصارف کرم:

در سطح کشورهای توسعه یافته از این کرم بدلیل داشتن پروتئین ۷۰ درصدی در موارد زیر استفاده می‏شود:

مصرف پروتئینی انسانی:

در سایر کشورها از جمله در کشور آمریکا غذای مصرفی مردم است همانند انواع کنسرو جهت سالاد، غذاهای پختنی، انواع نوشیدنی و … به عنوان مثال از گرانترین غذاهای فروشگاه‌های زنجیره‏ای مک دونالد می‌باشد، با توجه به فرهنگ ما استفاده از آن فعلا امکان‏پذیر نمی‏باشد. (خود کرم به عنوان پروتئین)

 كرم كمپوست خانواده ايزنيا فئوتيدا (فوتیدا یا فتیدا) در بسياري از كشورها به صورت صنعتي پرورش داده مي شود. كانادا، استراليا و برزيل از جمله كشورهايي هستند كه پرورش كرم هاي كمپوست را در طرح هاي كشاورزي و زيست محيطي خود قرار داده اند. بر اساس تحقيقات انجام گرفته روي كرم هاي كمپوست، اين موجودات زنده بي آزار خطري براي انسان ها ندارند و مي توانند با خوردن مواد آلي موجود در كودهاي گاوي و ته مانده ميوه ها و بقاياي بستر كارخانه هاي توليد قارچ با ترشح آنزيم هاي داخلي، مواد آلي را آلي تر كنند. در اين حالت پس از دفع فضولات كرم، با جدا كردن كرم ها از بستر، كودي سبك از بستر باقي مانده به دست مي آيد كه از نظر وجود برخي عناصر مانند فسفر، پتاسيم، آهن و منگنز از ساير كودهاي آلي غني تر است و آلودگي كمتري نسبت به ساير كودهاي رايج حيواني دارد و در نتيجه قيمت بالاتري را به خود اختصاص مي دهد.

محل پرورش کرم های کمپوستی را می توان از چوب یا پلاستیک ، مانند ( بشکه ، جعبه های چوبی و لگن های پلاستیکی ) تهیه کرد که از این وسایل در داخل یا خارج منزل برای بستر تولید ورمی کمپوست استفاده می شود.

استفاده از آبشخورهای مربع مستطیل نیز مناسب است. این بسترها روی بلوک ها ، آجرها ، تنه های درختان ، زمین و یا بلوک های بتنی قرار می گیرند. در صورت استفاده از تخته های کاج یا سرو ، بهتر است ضخامت آنها 5 سانتی متر باشد. طول اضلاع بسترهای کرم بهتر است از 50 سانتی متر بیشتر نباشد و بسترهای کرم باید به وسیله یک راهرو از هم جدا شوند تا عمل برداشت کرم ها و کود تولیدی به راحتی صورت پذیرد. برای کنترل دمای بسترها بهتر است آنها درون خاک قرار گیرند ، اما کرم های قرمز حلقوی تمایل دارند که از قسمتهای سطحی بستر خود تغذیه کنند. بنابراین محفظه بستر رشد آنها نباید بیش از 20 تا 30 سانتی متر عمق داشته باشد. اگر عمق بیشتر باشدد ، مواد آلی فشرده شده ، در نتیجه مواد به صورت غیرهوازی تجزیه شده و تولید بوی نامطبوع و مواد سمی می کنند و در نهایت به مرگ کرم ها منجر می شود.

 کرم ها می توانند در گودال های حفر شده در زمین یا در شیارهای ردیفی واقع در سطح خاک نیز رشد کنند. بسترهایی که در خارج از ساختمان قرار گرفته اند ، می بایست در محیطی تمیز و سالم و بهتر است در فضای سرپوشیده قرار گیرند. بسترهای داخل ساختمان باید از زهکشی و تهویه مناسبی برخوردار باشند .  

ابعاد مناسب بستر ورمی کمپوست

بستری با طول دلخواه و عرض 60-40 سانتی متر و عمق 50-30 سانتی متر حدود 100 عدد کرم خاکی را به ازای هر متر طول بستر در خود جای می دهد و یا در حدود 25عدد کرم بالغ را تولید می کند. در صورتی که بعضی از پرورش دهندگان برای افزایش تولید ، این سطح را بالا می برند و تعداد بیشتری کرم تولید می کنند. پس از هر 30 تا 45 روز یا هر 30 تا 90 روز ، کرم های خاکی برداشت شده و بستر ها باید جایگزین شوند. مدت زمان یادشده به شرایط محیطی ، روش پرورش و ترکیب بستر بستگی دارد.
 طول و عرض بستر پرورش کرم به قابل حمل و یا ثابت بودن آن و مقدار پسماندها بستگی دارد که هر خانواده در هفته تولید می کند. به طور معمول حجم 33 سانتی متر مکعب به ازای هر 450 گرم مواد آلی مطلوب است. از مزایای محفظه چوبی ، خاصیت جذب رطوبت به وسیله آنهاست.
نباید از چوب هایی که دارای مواد آروماتیک اند ( همانند چوب درختان سرو و کاج ) استفاده کرد. محفظه های پلاستیکی ، رطوبت را به مقدار بیشتری در خود حفظ می کنند. به منظور عمل تهویه و زهکشی بهتر ، کف بستر نگهداری کرم ها باید دارای سوراخ های زهکشی باشد. محفظه را باید روی چوب یا آجر قرار داد تا آب ثقلی به راحتی خارج شود. از زه آب خروجی ( چای ورمی کمپوست ) می توان به عنوان کود مایع در فضای سبز استفاده کرد. کرم ها تاریکی را ترجیح می دهند ، برای جلوگیری از ورود نور زیاد و ممانعت از کاهش رطوبت موجود ، باید روی بسترها را با پوشش مناسبی نظیر کاه و کلش گندم پوشاند. برای این منظور می توان گودالی با عمق 40 سانتی متر در زمین حفر کرد و محفظه را درون آن قرار داد و اطراف آن را با خاک و روی آن را با کاه وکلش گندم پوشاند.

مواد مورد نیاز برای استفاده در بستر کرم ها

ابتدا کف بستر را می توان با خرده های روزنامه ، برگ های خرد شده ، کاه وکلش گندم و مواد آلی ( خاک اره ، پیت موس ، کمپوست و یا کود دامی پوسیده ) پوشاند. مواد آلی باید دارای رطوبت مناسب ( 70-60 درصد ) بوده و از پوسیدگی مناسبی برخوردار باشند. نسبت کربن به نیتروژن مناسب درداخل مواد آلی در حدود 30:1 تا 40:1 است. استفاده از مواد آلی تازه ، سبب افزایش دما در توده ماده آلی شده و کرم ها در اثر گرمای زیاد از بین می روند. استفاده زیاد مواد دارای پروتئین و دیگر ترکیبات آلی نیتروژنه قابل تجزیه نیز مضر است ، زیرا این ترکیبات آمونیاک آزاد کرده و سبب افزایش موقتی pH بستر می شوند و مواد آلی بسترها را به سرعت تجزیه کرده و از بین می برند. استفاده از پسماندهای گیاهی و کودهای حیوانی ، برای بسترسازی مناسب است. بعضی از پرورش دهندگان ، مواد بستر را با خاک رس مخلوط می کنند. این روش موجب هدر رفتن زمان و افزایش هزینه ها شده و محصول کاهش می یابد. استفاده از کود اسبی و فضولات خرگوش مناسب است.

اگر مواد بسترها دارای مقادیر زیاد کربوهیدرات ها و دیگر مواد آلی باشند ، ممکن است در بسترها ایجاد حرارت شود. در چنین شرایطی ، دمای درون توده به 60 درجه سانتی گراد یا بیشتر می رسد که مرگ کرم ها یا فرار آنها از بستر را در پی دارد. بنابراین ، موادی از این نوع باید پس از طی شدن مرحله حرارتی به بسترها اضافه شوند.

این روش با ساخت توده یا توده هایی که بالای آنها هموارباشد و افزایش رطوبت امکان پذیر باشد ، انجام می شود. وقتی مرحله حرارتی به اتمام رسید ، مواد باید به خوبی مخلوط شده و خرد شوند. اگر مواد خیلی ریز باشند ، کرم ها قادر به بلع آن نبوده ، در نتیجه رشد ناکافی خواهند داشت. غلظت های زیاد نمک ممکن است موجب کاهش پیله و وزن کرم ها شوید ، بنابراین مواد بستر باید برای برطرف کردن نمک اضافی آب شویی ، رطوبت مواد بستر ثابت نگاه داشته می شود ، اما از روش غرقاب کردن بسترها نباید استفاده کرد. دمای مواد بستر نیز باید کنترل شود. اگر دما پس از 5 تا 6 روز پایین تر از 26 درجه سانتی گراد باقی بماند ، بسترها ممکن است برای کرم ها مفید واقع شوند. پس از اضافه شدن کرم ها ، بستر باید مرطوب نگاه داشته شود. در ضمن استفاده از مواد سلولزی ( خاک اره ) به دلیل ایجاد تهویه بهتر ، به عمل تنفس و بقای کرم ها کمک می کند و اضافه کردن مقدار کمی ماسه ریز به توده ماده آلی ، به عمل هضم غذا در سنگدان کرم کمک می کند.

در شرایط مطلوب ، روزانه هر کرم به اندازه وزنش مواد غذایی مصرف می کند ، ولی به طور متوسط روزانه مواد آلی نصف وزن بدن کرم است. به عبارت دیگر در هر 33 سانتی متر مکعب مواد آلی باید 50 عدد کرم موجود باشد.

ايجاد شرايط هوازي در بسترها

ميكروب هايي كه عامل تجزيه ضايعات الي در توده هاي كمپوست هستند اغلب هوازي اند و بنابراين به اكسيژن براي فعاليت مطلوب خود نياز دارند.توده هاي كمپوست بايد طوري طراحي شوند كه هوا به راحتي به داخل ان نفوذ كند.

اگر وزن توده ها باعث فشرده شدن و خروج هواي داخل ان شود در اين صورت بايد توده ها بر گردانده و به اصطلاح هوادهي شوند كه اين كار باعث ورود هوا به داخل توده ها ميشود.علاوه بر اين مخلوط كردن با مواد با اندازه درشت مانند كاه يا خاك اره موجب بهبود شرايط تهويه اي  ميشود